Η αξία του μητρικού θηλασμού

Μία μέρα που βρέθηκα στο supermarket πήρε το μάτι μου κάτι βρεφικές τροφές ("γάλατα" σκόνη) και από περιέργεια, επειδή έχω ακούσει διάφορα για τις βρεφικές φόρμουλες υπέρ και κατά, ήθελα να δω και από μόνος μου τι περιέχουν. Έτσι λοιπόν, πήγα να διαβάσω την ετικέτα μίας σκόνης σε προσφορά. Τρελάθηκα! Πω πω τι δίνουν σε αυτά τα μωρά! Ένα σκεύασμα τεράστιας θρεπτικής αξίας με πλήθος συστατικών όλων των ειδών. Για να πω την αλήθεια ζήλεψα...

Μετά σκέφτηκα βέβαια ότι λογικό αφού μωρά είναι και δε τρώνε ποικιλία τροφών, ίσως δεν είναι τόσο παράξενο το ότι οι τροφές τους περιέχουν τα πάντα στην κυριολεξία... Από την άλλη βέβαια ποιος θα έτρωγε ένα τρόφιμο το οποίο είναι φτιαγμένο από γάλα, λίπος ψαριών, λαδιού και πολλά άλλα μαζί..;

Με πιο απλά λόγια αυτό που τρώνε τα μωρά δεν είναι φυσιολογική τροφή αλλά κάτι σαν... συμπλήρωμα διατροφής που έχει τόσα συστατικά που μπορεί να αντικαταστήσει το μητρικό γάλα..

Για να σας δώσω να καταλάβετε μπορώ να πω ότι το να ταΐζεις το μωρό σου μόνο κάποια μητρική φόρμουλα είναι σαν εσύ να μην τρως ποτέ κανονικό φαγητό αλλά να καταναλώνεις μονάχα συμπληρώματα διατροφής για bodybuilding κοινώς πρωτεΐνες, αμινοξέα, σύνθετους υδατάνθρακες, επίσης μπορεί να έχουν όλες τις βιταμίνες, τα καλά λιπαρά και τα ιχνοστοιχεία ενώ ταυτόχρονα πολλές ή λίγες θερμίδες ανάλογα τις ανάγκες του καθένα.

Παρόλα αυτά αν και μπορεί να το αντικαταστήσει από την άποψη ότι το μωρό θα επιβιώσει ακόμα και αν πίνει τις λεγόμενες φόρμουλες, κάτι τέτοιο φυσικά και ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ το καλύτερο για το νεογνό αφού όσον αφορά τη θρεπτική αξία οι βρεφικές φόρμουλες είναι ακόμα έτη φωτός μακριά από το να αντικαταστήσουν το μητρικό.

Πρέπει όμως να ξεκινήσω λέγοντας ότι η φύση η οποία έχει προβλέψει τα πάντα και έκανε τις γυναίκες όπως και τα υπόλοιπα θηλαστικά να έχουν γάλα, το οποίο μητρικό γάλα είναι η τελειότερη βρεφική φόρμουλα χωρίς καμία αμφιβολία για τη θρέψη του παιδιού σας τουλάχιστον για τους 3 πρώτους μήνες.
Το μητρικό γάλα περιέχει την ιδανικότερη διατροφική ισορροπία, προστατεύει από ασθένειες (αφού περιέχει πλήθος αντισωμάτων) και μάλιστα κάνει καλό και στην ίδια τη μητέρα που θηλάζει.

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (American Academy of Pediatrics) όπως και άλλοι μεγάλοι οργανισμοί υγείας τονίζουν ότι τα νεογνά πρέπει να θηλάζουν για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους και ενθαρρύνει το θηλασμό και για ακόμα και παραπάνω από 12 μήνες αρκεί το μωρό και η μητέρα να θέλουν.

Όλες λοιπόν οι βρεφικές φόρμουλες προσπαθούν να μιμηθούν όσο μπορούν και φυσικά αν δε κάνω λάθος με το χαμηλότερο κόστος τη σύσταση του μητρικού γάλακτος.
Δυστυχώς όμως είναι αδύνατο να αναπαραγάγουν ακριβώς το μητρικό γάλα αφού περιέχει έναν τεράστιο αριθμό μικροθρεπτικών στοιχείων τα οποία είναι πρακτικά αδύνατο και μη συμφέρον να τοποθετηθούν ακριβώς. Πλήθος ορμονών, αντισωμάτων, νουκλεοτιδίων και ενζύμων.

Επίσης σε όλα τα μαιευτήρια πολλοί είναι οι παιδιάτροι που πλασάρουν σε μητέρες που δε γνωρίζουν τόσο καλά την τεράστια αξία του μητρικού γάλακτος ότι μπορούν να.. συμπληρώσουν τη διατροφή του μωρού με την τάδε φόρμουλα τονίζοντας ότι δεν είναι εύκολο να θηλάζεις αποκλειστικά...

Και το κάνουν αυτό όταν ο Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος όλων των υποκατάστατων του μητρικού γάλακτος, των μπουκαλιών θηλασμού και των θηλών!!
http://www.parents.gr/forum/showthread.php?t=39696

Προφανώς και δεν είναι εύκολο αλλά γιατί να το κάνεις εύκολο όταν πρόκειται για τη βέλτιστη ανάπτυξη και υγεία του παιδιού σου;

• Είναι αποδεδειγμένο ότι τα μωρά που θηλάζουν παρουσιάζουν αργότερα υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης σε σύγκριση με μωρά που δε θήλασαν ή θήλασαν ανεπαρκώς και για λίγο καιρό.
• Ο αποκλειστικός θηλασμός και χωρίς μπιμπερό προλαμβάνει την παιδική παχυσαρκία.

Δυστυχώς το 1/3 των βρεφών ηλικίας έως 9 μηνών στην Αμερική είναι ήδη υπέρβαρα ακόμα και πριν ξεκινήσουν να καταναλώνουν στερεά τροφή σύμφωνα με έρευνα του Wayne State University στο Detroit. Η παιδική παχυσαρκία έχει τριπλασιαστεί τις τελευταίες 3 δεκαετίες. 

Ο ερευνητής Brian Moss είπε ότι: "Εάν ήσουν υπέρβαρος σε ηλικία 9 μηνών, σε προδιαθέτει να παραμείνεις υπέρβαρος σε ηλικία 2 χρονών".

Η έρευνα κατέλειξε ότι "Θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό αντί να προσπαθήσουμε να θεραπεύουμε τα παχύσαρκα παιδιά, να προσπαθούμε να βάζουμε τα βρέφη σε υγιή δρόμο από πολύ νωρίς στη ζωή τους".

Τα παιδιά που ως βρέφη έπιναν εμπλουτισμένο γάλα έχουν κατά 30% περισσότερο σωματικό λίπος από τα συνομήλικα τους, σύμφωνα με Βρετανούς επιστήμονες  
                               

Ποια είναι λοιπόν η σύσταση του μητρικού γάλακτος; 

Το μητρικό γάλα αποτελείται από τα κλασικά μας μακροστοιχεία: πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λιπαρά. 

Πιο συγκεκριμένα όμως:

• Πρώτα από όλα το μητρικό γάλα περιέχει νερό το οποίο είναι το μοναδικό νερό που πίνει το μωρό τουλάχιστον, για τους 6 πρώτους μήνες της ζωής τους... 

Οπότε μπορείτε να καταλάβετε πόσο σημαντικό είναι. Η ΜΗΤΕΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΙΝΕΙ ΠΟΛΛΑ ΥΓΡΑ!

• Περιέχει αμινοξέα, πεπτίδια και πρωτεΐνες σε ειδική σύσταση ώστε να απορροφούνται εντελώς από το μη ανεπτυγμένο ακόμη πεπτικό σύστημα των μικρών. Επίσης εδώ συμπεριλαμβάνονται και τα ένζυμα που παίζουν ρόλο στην πέψη του γάλακτος και τα αντισώματα που προστατεύουν από μολύνσεις. Πρέπει να τονιστεί ότι αντισώματα και πολλά ένζυμα ΔΕΝ περιέχονται στις βρεφικές φόρμουλες!

Δεν είναι τυχαίο ότι τα μωρά που τρέφονται με ξένο γάλα συχνά υποφέρουν από κολικούς και κλαίνε περισσότερη ώρα για αυτό... Επιπλέον η σύνθεση των πρωτεΐνών είναι μοναδική στο μητρικό γάλα με αποτέλεσμα τα νεφρά και το ήπαρ να μην επιβαρύνεται.

• Περιέχει νουκλεοτίδια τα οποία ιδιαίτερα ευεργετικά για το ανοσοποιητικό σύστημα και την ανάπτυξη του εντέρου των νεογνών και μάλιστα είναι πολύ καλά για τα πρόωρα μωρά.

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Οι βιομηχανίες λόγω του γεγονότος ότι το αγελαδινό γάλα είναι φτωχότερο σε λακτόζη (η οποία είναι η κύρια πηγή ενέργειας για το μωρό, μαζί με λακτάση για να διασπάται η λακτόζη σε γλυκόζη και γαλακτόζη) σε σύγκριση με το μητρικό, προσθέτουν ζάχαρα για να εμπλουτιστούν σε υδατάνθρακες με αποτέλεσμα τα μωρά να προτιμούν τις φόρμουλες από το μητρικό.
Επίσης το μητρικό γάλα περιέχει και ποσότητες ολιγοσακχαριτών που εκτός από πηγή ενέργειας, προωθούν την καλή υγεία του πεπτικού συστήματος.

• Περιέχει πολύτιμα ακόρεστα λιπαρά οξέα και λιποδιαλυτές βιταμίνες οι οποίες απορροφούνται χάρη στην ύπαρξη αυτών των λιπαρών και μαζί περιέχονται ένζυμα που διασπάνε τα λίπη, οι λιπάσες οι οποίες φυσικά και δεν περιέχονται στις φόρμουλες.

Για αυτό το λόγο τα λίπη είναι πολύ πιο απορροφήσιμα στο μητρικό γάλα από ότι στο αγελαδινό.

Το άλλο ενδιαφέρον είναι για το μητρικό γάλα ότι η σύστασή του ποτέ δεν είναι ίδια. 

Δηλαδή άλλη σύσταση έχει το πρωί, άλλη το απόγευμα και βράδυ. Για παράδειγμα τις πρωινές ώρες είναι πιο πλούσιο σε λιπαρά από ότι τις βραδινές.

Επίσης τα συστατικά του διαφέρουν από μητέρα σε μητέρα διότι το κάθε νεογνό έχει τις δικές του ιδιαίτερες ανάγκες που μόνο η ίδια η μητέρα του μπορεί με το γάλα της να του ικανοποιήσει.

Καθώς θηλάζει η μητέρα το γάλα της γίνεται όλο και πιο πλούσιο σε λιπαρά και όπως είναι λογικό και σε θερμίδες, κάτι λογικό αν σκεφτούμε ότι το μωρό μεγαλώνει και έχει μεγαλύτερες ανάγκες όπως και ο εγκέφαλός τους μεγαλώνει, ο οποίος όπως σε όλους μας αποτελείται κυρίως από λίπος.

Άλλη σύσταση έχει το γάλα και ανάλογα την ηλικία του νεογνού, δηλαδή το πρώτο γάλα το οποίο ονομάζεται και πρωτόγαλα είναι προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες του και διαφορετικό μετά από κάθε εβδομάδα. Από την τρίτη εβδομάδα θεωρείται ότι μητρικό γάλα είναι στην τελική του σύσταση και λέγεται πια ώριμο μητρικό γάλα.

Είναι ακόμα πολύ σημαντικό το τι τρώει η μαμά και φυσικά να τρώει καλά και σωστά και να προσέχει διάφορα τρόφιμα τα οποία μπορεί να.. πειράζουν το μικρό όπως το αγελαδινό γάλα, του οποίου η καζεΐνη μπορεί να το πειράζει ή σε άλλα τρόφιμα όπως τα σπαράγγια, κλπ. 

Πρέπει να πούμε εδώ ότι η καζεΐνη έχει διάφορες μορφές πράγμα που σημαίνει ότι η καζεΐνη του γάλακτος αγελάδας είναι διαφορετική από αυτή του μητρικού ή άλλου γάλακτος πράγμα που σημαίνει ότι δε πειράζει το μωρό.

• Το μητρικό γάλα περιέχει όλες τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία που έχει ανάγκη το μωρό σας εκτός από τη λιποδιαλυτή βιταμίνη D που είναι σε πολύ χαμηλή συγκέντρωση, η οποία παράγεται στο μωρό με την έκθεση στον ήλιο. Εννοείται ότι μιλάμε για όχι απευθείας ήλιο προς Θεού, το δέρμα τους είναι πάρα πολύ ευαίσθητο. Απλά επιβάλλεται να βγάζετε τα μικρά σας βόλτα μία φορά τη μέρα κατά προτίμηση απογευματινές ώρες που ο ήλιος δεν είναι δυνατός και με ομπρελίτσες και τέτοια για να μην τα βλέπει ο ήλιος απευθείας (όχι αντηλιακά).  

• Περιέχει πολλά φιλικά μικρόβια (προβιοτικά) τα οποία συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού τους.
• Περιέχει πλήθος ορμονών οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του μωρού καθώς επίσης φαίνεται είναι και ο λόγος που ο θηλασμός είναι πολύ ευεργετικός για τη μητέρα αφού μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες για εμφάνιση καρκίνου του μαστού.

Ένα παράδειγμα ορμονών είναι οι προσταγλαδίνες, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην πέψη.

Πρέπει να τονιστεί ότι η αποκλειστική διατροφή ενός βρέφους με ξένο γάλα δρα ως παράγοντας κινδύνου που αυξάνει την πιθανότητα η νοητική ανάπτυξη του συγκεκριμένου παιδιού να είναι μειωμένη σε σχέση με ένα παιδί που θήλαζε.

Καλά όλα αυτά λοιπόν αλλά ποιες οι διαφορές ανάμεσα στο ξένο γάλα και το μητρικό;

• Το μητρικό γάλα έχει μικρότερο ποσοστό πρωτεΐνών σε σύγκριση με το αγελαδινό, οι οποίες πρωτεΐνες έχουν το κατάλληλο μέγεθος και δομή ώστε να είναι πλήρως απορροφήσιμες από τα νεογνά.
• Περιέχει επίσης μεγαλύτερη ποσότητα ενός αμινοξέος, της ταυρίνης η οποία είναι πολύ σημαντική στα βρέφη για να αναπτυχθεί σωστά το κεντρικό νευρικό τους σύστημα.
• Το μητρικό περιέχει πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα DHA και AA (Ω3 δηλαδή) λιπαρά οξέα απαραίτητα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος του νεογνού καθώς και χοληστερόλη απαραίτητη για την εγκεφαλική πάλι ανάπτυξη και το ένζυμο λιπάση, κάποια από τα οποία δεν περιέχονται στις βρεφικές φόρμουλες ή περιέχονται σε διαφορετικές ποσότητες.

• Το μητρικό γάλα περιέχει μικρότερη ποσότητα ιχνοστοιχείων από το αγελαδινό, κάτι το οποίο για τα βρέφη είναι επιθυμητό αφού η μεγαλύτερη ποσότητα ιχνοστοιχείων μαζί με τις περισσότερες πρωτεΐνες του ξένου γάλακτος επιβαρύνει τη νεφρική τους λειτουργία.
• Το μητρικό γάλα είναι μία ζωντανή τροφή πλούσια και σε εκατομμύρια λευκά αιμοσφαίρια τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την ενίσχυση του αμυντικού συστήματος του παιδιού όπως και αντισώματα όπως η ανοσοσφαιρίνη (immunoglobulin).
• Περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα σεληνίου που δρα σαν αντιοξειδωτική ουσία καθώς και ο σίδηρος του μητρικού γάλακτος είναι κατά πολύ πιο απορροφήσιμος αν σκεφτούμε ότι απορροφάται κατά 50-75% σε αντίθεση με τις φόρμουλες που το αντίστοιχο ποσοστό είναι 5-10%..
• Οι ορμόνες που περιέχει το μητρικό γάλα (πάνω από 15 διαφορετικές) εννοείται ότι δεν περιέχονται και στις βρεφικές φόρμουλες που ότι περιείχαν καταστρέφεται από την επεξεργασία του γάλακτος καθώς επίσης το ίδιο συμβαίνει και με τα ένζυμα.

ΠΡΟΣΟΧΗ!
Τα συμπληρωματικά τρόφιμα καθώς και οι βρεφικές τροφές του εμπορίου θα πρέπει να εισάγονται στη διατροφή του μωρού σας σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές και πάντα υπό την καθοδήγηση του γιατρού ή του διατροφολόγου σας.

Μην ξεχνάμε ότι εκτός των παραπάνω ο θηλασμός μπορεί να δημιουργήσει ισχυρότερους συναισθηματικούς δεσμούς ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί.

Οι μητέρες πρέπει να ενημερωθούν σχετικά με τη σημαντικότητα του θηλασμού και όχι απλά αόριστα να ξέρουν ότι ο θηλασμός είναι καλύτερος γενικά έτσι ώστε να τους γίνει συνείδηση πως τη στιγμή που γίνουν μητέρες πρέπει να θηλάσουν αν θέλουν το καλύτερο για το μωρό τους!

Το μητρικό γάλα είναι το καλύτερο και για πρόωρα βρέφη:
http://www.mitrikosthilasmos.com/2010/04/blog-post_5732.html
http://www.mitrikosthilasmos.com/2010/07/blog-post_6952.html

Παρακάτω είναι οι περιπτώσεις των γυναικών που δε πρέπει να θηλάσουν:
http://www.mitrotita.gr/gr/index.php?option=com_content&view=article&id=132:2011-12-11-22-05-40&catid=64:2011-12-08-21-13-46&Itemid=58

Σύντομα θα γίνει και μία δημοσίευση σχετικά με τη διατροφή των μητέρων που θηλάζουν ώστε να έχουν και αυτές βέλτιστη υγεία και όχι ανεπάρκειες (οι οποίες δημιουργούνται πολύ εύκολα κατά το θηλασμό) αλλά και το γάλα τους θα είναι περισσότερο σε όγκο.

"Το μωρό ενός εκατομμυριούχου που δεν θηλάζει, είναι φτωχότερο από ένα μωρό που τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα και η μητέρα του ανήκει στη φτωχότερη κοινωνική τάξη".
Καθηγητής J. Stewart Forsyth, Νοσοκομείο και Ιατρική Σχολή Ninewells, Ντάντι, Σκωτία, Ηνωμένο Βασίλειο 2006.

http://nutrition.med.uoc.gr/pics/Selides_45_115.pdf
http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=4075
http://www.thilasmos.gr/mitriko%20gala.htm
http://pediatros-thes.gr/%CE%B8%
http://www.gyn.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=40:2010-06-14-08-16-34&catid=21:2010-06-11-16-47-25&Itemid=158
http://ksanthompoumpouras.blogspot.gr/2011/04/blog-post_6748.html
http://www.mitrikosthilasmos.com/2011/02/blog-post_3846.html
http://nextdeal.gr/%CE%95%CE
http://kidshealth.org/parent/growth/feeding/breast_bottle_feeding.html
http://www.askdrsears.com/topics/breastfeeding/why-breast-best/comparison-human-milk-and-formula
http://www.diatrofi.gr/index.php/bri-i/thilasmos/it
http://www.rodostoday.gr/index.php?option=com_co

Erik Lykke Mortensen, PhD; Kim Fleischer Michaelsen, MD, ScD; Stephanie A. Sanders, PhD; June Machover Reinisch, PhD. The Association Between Duration of Breastfeeding and Adult Intelligence. JAMA. 2002;287(18):2365-2371. doi:10.1001/jama.287.18.2365

Moss BG, Yeaton WH. Young children's weight trajectories and associated risk factors: results from the Early Childhood Longitudinal Study-Birth Cohort. Am J Health Promot. 2011 Jan-Feb;25(3):190-8.

Γεωργίου Αντιγόνη. Δίαιτα και σύσταση λιπιδίων στο μητρικό γάλα. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επιστήμης Διατροφής-Διαιτολογίας.
http://estia.hua.gr:8080/dspace/bitstream/123456789/52/1/Ptychiaki14.pdf