Τετάρτη 6 Ιουνίου 2012

ΖΑΧΑΡΗ VS ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ

Ανάμεσα στις παραδοσιακές 4 βασικές μας γεύσεις, το ξινό, το αλμυρό, το γλυκό και το πικρό, μόνο το γλυκό είναι αυτό το οποίο μπορεί να είναι ευχάριστο όταν το νιώθουμε αποκλειστικά.

Είναι λογικό λοιπόν όλοι μας να προσπαθούμε να ισορροπήσουμε τη συνολική γεύση των φαγητών μας, προσπαθώντας να ενισχύσουμε τη γλυκιά γεύση και λόγω της δαιμονοποίησης της κλασικής επεξεργασμένης λευκής ζάχαρης είναι επίσης αναμενόμενο να ψάχνουμε εναλλακτικές γλυκαντικές ουσίες οι οποίες δε θα έχουν τα μειονεκτήματα τη ζάχαρης...
Η λίστα των γλυκαντικών είναι πολύ μακριά και το πλασάρισμα (marketing) του καθενός από αυτά στον καταναλωτή, πολλές φορές παραπλανητικό.
Πριν ξεκινήσουμε να πούμε ότι το κάθε γλυκαντικό έχει διαφορετική ένταση γλύκας και επίσης η κάθε.. γλύκα δεν είναι ίδια σε όλα τα γλυκαντικά. Τη γλυκιά γεύση την συνοδεύει και μία αίσθηση "όγκου" στο στόμα, η οποία ουσιαστικά γίνεται αντιληπτή μέσω της αφής από το στόμα μας και για να την αντιληφθούμε μπορούμε να πούμε ότι: 
αίσθηση όγκου = πόσο πολύ μου γεμίζει το στόμα αυτό που δοκιμάζω.

Πρέπει να δίνεται πολύ μεγάλη προσοχή στην κατανάλωση γλυκαντικών τεχνητών ή φυσικών συμπεριλαμβανομένου και της ζάχαρης όταν καταναλώνονται κυρίως από παιδιά και διαβητικούς αλλά και από εγκύους
Ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά, η κατανάλωση γλυκαντικών μπορεί να τα κάνει να συνηθίσουν στη γλυκιά γεύση με αποτέλεσμα να μη μπορούν ούτε μία μέρα χωρίς να φάνε κάτι που να έχει γλυκιά γεύση.
Έτσι χάνουν το μέτρο στη ζάχαρη. Για αυτό το λόγο ούτε τεχνητά ούτε φυσικά γλυκαντικά σε σχετικά μεγάλες ποσότητες δε μπορεί να αποτελέσουν μέρος μίας υγιεινής διατροφής.

Έχουμε τα φυσικά γλυκαντικά και τα τεχνητά γλυκαντικά (δημιουργημένα στο εργαστήριο), τα γλυκαντικά με ή χωρίς θερμίδες, κλπ. 
Ας δούμε λοιπόν κάποια βασικά παρακάτω ξεκινώντας με τα τεχνητά γλυκαντικά:
  • Σακχαρίνη (Ε954)
Είναι 300 φορές γλυκύτερη της λευκής ζάχαρης και δεν αποδίδει καθόλου θερμίδες. Καμία έρευνα μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει ότι σχετίζεται με καρκινογενέσεις σε ανθρώπους και μία έρευνα το 1977 έδειξε ότι μπορεί να προκαλέσει καρκίνο σε ποντίκια. Όριο που θεωρείται ασφαλές: τα
15mg/kg/ημέρα.
  • Ακελσουφάμη-Κ (Ε950)
Είναι 200 φορές γλυκύτερη της λευκής ζάχαρης, χωρίς θερμίδες και η Επιστημονική Επιτροπή για τα Τρόφιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SCF) την έκρινε σαν κατάλληλη για όλους συμπεριλαμβανομένων των διαβητικών και των εγκύων. Πάνω από 50 μελέτες την έχουν κρίνει ασφαλή για κατανάλωση και η ασφάλειά της είχε επανεξεταστεί το 2003.
Βέβαια φαίνεται ότι και αυτές οι έρευνες ακόμα δεν είναι αρκετές για να πιστοποιηθεί η ασφάλειά της. Όριο που θεωρείται ασφαλές: τα 9mg/kg.
  • Κυκλαμικά οξέα (Ε952)
Είναι 30-50 φορές γλυκύτερα της λευκής ζάχαρης και επίσης δεν έχει θερμίδες. Θεωρείται ασφαλές για χρήση σε τρόφιμα και ποτά από τους φορείς υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Αυστραλία, τον Καναδά και την Ασία οι οποίοι έχουν διεξάγει πολλές μελέτες πάνω στην ασφάλεια του γλυκαντικού αυτού όμως είναι απαγορευμένο από το 1969 στις ΗΠΑ όταν μελέτες σε πρωτεύοντα θηλαστικά έδειξαν πιθανή καρκινογόνο δράση και ατροφία όρχεων.
Επειδή δεν είναι και πολύ ξεκάθαρο τελικά και επειδή περιέχεται σε πολλά αναψυκτικά, οι επιστήμονες συνιστούν να μην καταναλώνεται καθημερινά. 
  • Πολυόλες (σορβιτόλη, μαννιτόλη, μαλτιτόλη, ισομαλτόζη, λακτιτόλη, ξυλιτόλη)
Αν και κάποιες βρίσκονται φυσικά σε κάποια φρούτα και λαχανικά όπως για παράδειγμα η σορβιτόλη που εμπεριέχεται στα μήλα και τα αχλάδια, σχεδόν πάντα οι πολυόλες φτιάχνονται σε εργαστήριο και χρησιμοποιούνται σαν πρόσθετα τροφίμων. 
Είναι το ίδιο ή λίγο λιγότερο γλυκά από τη ζάχαρη και αποδίδουν λιγότερες θερμίδες (περίπου 2 ανά γραμμάριο) και είναι γνωστά σαν bulk sweeteners.
Διασπώνται αργά με αποτέλεσμα να μην ανεβάζουν το ζάχαρο στο αίμα και για αυτό το λόγο συχνά βρίσκονται σε τρόφιμα για διαβητικούς. Χρησιμοποιούνται σε προϊόντα χωρίς ζάχαρη όπως τσίχλες και η υπερκατανάλωση μπορεί να έχει υπακτική (καθαρτική) δράση στα άτομα αυτά.
  • Σουκραλόζη (ή αλλιώς Splenda)
Είναι 600 φορές γλυκύτερη της λευκής ζάχαρης, όμως έχει την πιο κοντινή και παρόμοια "γλύκα" με τη ζάχαρη και δεν αποδίδει θερμίδες αφού δε μεταβολίζεται από τον οργανισμό μας. Είναι το μόνο τεχνητό γλυκαντικό που προέρχεται από τη ζάχαρη, η οποία έχει υποστεί επεξεργασία που αλλοιώνει τη δομή του μορίου της. Οι αρμόδιοι φορείς μάλιστα την έχουν χαρακτηρίσει σαν την "απολύτως ασφαλή" ουσία... Έχει ανακαλυφθεί σχετικά πρόσφατα, το 1976.
Επίσης δεν έχει κυτταροτοξική δράση.
  • Ασπαρτάμη (Ε951)
Είναι 200 φορές γλυκύτερη της λευκής ζάχαρης και για αυτό το λόγο επίσης δεν αποδίδει σχεδόν καθόλου θερμίδες, παρόλο που το 1 γραμμάριο ασπαρτάμης έχει ίδιες θερμίδες με το 1 γραμμάριο ζάχαρης.
Αποτελείται από 2 αμινοξέα, τη φαινυλαλανίνη και το ασπαρτικό οξύ.
Μία μόνο αποδεδειγμένη αντένδειξη της ασπαρτάμης είναι ότι περιέχει φαινυλαλανίνη και για αυτό το λόγο δεν πρέπει να λαμβάνεται από άτομα που πάσχουν από φαινυλκετονουρία (τα άτομα αυτά δεν είναι ικανά να διασπάσουν το αμινοξύ φαινυλαλανίνη).

Το κακό με την ασπαρτάμη είναι ότι όταν μεταβολίζεται, σχηματίζεται μεθανόλη, μία άκρως τοξική αλκοόλη σε συγκεκριμένες ποσότητες. Επίσης και φορμαλδεΰδη.
Βέβαια αν κάποιος τρώει λογικές ποσότητες ασπαρτάμης δε θα έχει πρόβλημα από αυτό αφού η σχηματιζόμενη μεθανόλη είναι αμελητέα. Για αυτό το λόγο ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας έχει θέσει σαν ασφαλές όριο, τα 40mg/kg/ημέρα ή αλλιώς για έναν ενήλικα 70kg τα 97 δίσκια γλυκαντικού ή 20 κουτάκια αναψυκτικού light με ασπαρτάμη ημερησίως. 
Το 2006 μία ιταλική έρευνα έδειξε ότι η ασπαρτάμη προκαλεί καρκινογένεση σε ποντίκια αλλά τίποτα δεν έχει αποδειχθεί για ανθρώπους
Πρέπει να πούμε ότι η ασπαρτάμη σε υψηλές ποσότητες έχει κυτταροτοξική δράση, δηλαδή θα μπορούσε να είναι ικανή να προκαλέσει νευρολογικές βλάβες όπως το Alzheimer και ίσως και καρκίνο.
Η ασπαρτάμη έχει ίσως τους περισσότερους εχθρούς......... και αυτό φαίνεται αν ψάξεις για αυτήν και στο internet...
Τα τεχνητά γλυκαντικά αυτά έχουν εγκριθεί από φορείς υγείας όπως την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ (EFSA), την Κοινή Επιτροπή για τα Πρόσθετα Τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Καρκίνο των Η.Π.Α., κλπ.
Μέχρι στιγμής δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσουν γενικά προβλήματα υγείας σε ανθρώπους από τη στιγμή που δε καταναλώνονται σε μεγαλύτερες ποσότητες από τις μέγιστες επιτρεπόμενες.
Όμως μπορούν να προκαλέσουν διάφορα προβλήματα συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου σε πειραματόζωα...

Βέβαια υπάρχουν και αυτοί που έχουν αντίθετη άποψη στην ασφάλειά τους:
Προσωπικά δε μου αρέσει καθόλου το γεγονός ότι δεν υπάρχουν στη φύση και δημιουργούνται με τεχνητό τρόπο όμως δε νομίζω ότι η κατανάλωσή τους σε μικρές ποσότητες και κατά προτίμηση όχι καθημερινά αλλά λίγες φορές την εβδομάδα να μπορεί να προκαλέσει κάποιο σοβαρό πρόβλημα.

Το θέμα είναι να κάνεις ισορροπημένη διατροφή με λογική κατανάλωση και των φυσικών σακχάρων (μέλι, ζάχαρη, κλπ) και όχι να προσπαθείς να τρως γλυκά πράγματα συνέχεια
Αν και φαίνεται να μπορούν να βοηθήσουν σε περίπτωση δίαιτας λόγω των μειωμένων θερμίδων που περιέχουν η γνώμη μου είναι πως αν χρησιμοποιηθούν καλύτερα να χρησιμοποιηθούν για λίγο καιρό. Δεν είναι ανάγκη να τα καταναλώνουμε συχνά και μακροχρόνια.
Είναι σίγουρα πολύ καλά κάποια για να ανακουφίσουν τη στέρηση των διαβητικών...
Αν και ακόμα και αυτοί με μέτρο τους επιτρέπεται να καταναλώνουν ζάχαρη ή και φρουκτόζη.

Τα παιδιά τέλος είναι προτιμότερο να μην καταναλώνουν τεχνητά γλυκαντικά και το ίδιο ισχύει και για τις εγκύους. Αυτό σημαίνει προσοχή και στις τσίχλες!
Τέλος να τονίσω ότι δε πρέπει να γίνεται υπερβολική χρήση των τεχνητών γλυκαντικών αφού σύμφωνα με τον Dr. Steven R. Gundry και άλλους, παρόλο που δεν περιέχουν από καθόλου έως μηδαμινές θερμίδες, η αίσθηση του γλυκού στο στόμα αρκεί για να πυροδοτήσει την έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας, η οποία ορμόνη ενεργοποιεί την αποθήκευση λίπους στον οργανισμό.
Συνεπώς υποστηρίζουν ότι ακόμα και τα τεχνητά γλυκαντικά δεν πρέπει να θεωρούνται άγια και ποτέ να μην υπερκαταναλώνονται επειδή μπορεί ακόμα και να είναι ένα από τα πολλά αίτια τη παχυσαρκίας. Το ίδιο φυσικά ισχύει για όλα τα γλυκαντικά!

Και τώρα μπορούμε να προχωρήσουμε στα φυσικά εναλλακτικά γλυκαντικά:
  • Φρουκτόζη
Ίσως το διασημότερο όλων γλυκαντικό, το οποίο πλασάρεται ότι έχει δύο φορές μεγαλύτερη γλύκα από τη ζάχαρη, πράγμα που σημαίνει ότι μπορείς να προσθέσεις λιγότερη και συνεπώς να λάβεις λιγότερες θερμίδες (δεδομένου ότι ζάχαρη και φρουκτόζη έχουν τις ίδιες θερμίδες 4kcal/γραμμάριο).
Ακόμα δεν ανεβάζει το ζάχαρο στο αίμα τόσο απότομα όσο η λευκή ζάχαρη και επίσης την πλασάρουν σαν "καλή" ζάχαρη διότι είναι η ζάχαρη που περιέχεται στα φρούτα. Φυσικά το τελευταίο είναι ανοησία...
Αυτό συμβαίνει επειδή μεταβολίζεται στο συκώτι σε γλυκόζη ή κάποιο προϊόν μεταβολισμού της γλυκόζης και έπειτα απορροφάται από το έντερο με πιο αργό ρυθμό.
Σε λογικές ποσότητες (κάτι που ισχύει και με τη ζάχαρη με ακόμα πιο λογικές ποσότητες), η φρουκτόζη είναι εντάξει για κατανάλωση από διαβητικούς τύπου Ι (ινσουλινοεξαρτόμενους). Από την άλλη οι διαβητικοί τύπου ΙΙ δε πρέπει να καταναλώνουν περισσότερα από 30g φρουκτόζης ημερησίως.
Χρειάζεται 5 φορές λιγότερη ινσουλίνη για να μεταβολιστεί η φρουκτόζη σε σύγκριση με τη γλυκόζη.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Η φρουκτόζη ΔΕΝ κάνει τίποτα σε περίπτωση υπογλυκαιμίας!
Ακόμα παρόλο του γεγονότος ότι η φρουκτόζη φαίνεται να είναι σχετικά "αθώα", είναι ικανή να γίνει αιτία αύξησης των τριγλυκεριδίων, της ολικής και της LDL χοληστερόλης στο αίμα.
Επίσης να αναφερθεί ότι σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητική Ένωση, δε χρειάζεται να αντικαταστήσει κανείς τη ζάχαρη με φρουκτόζη αρκεί να γίνεται λογική κατανάλωση.
  • Στέβια
Πολλοί το ονομάζουν γλυκαντικό του μέλλοντος, άλλοι, το απόλυτα φυσικό γλυκαντικό, ότι και να είναι, είναι πολύ της μόδας τελευταία και σχεδόν παντού μόνο καλά λόγια λέγονται για αυτό.
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα βότανο (Stevia rebaudiana) του οποίου τα φύλλα έχουν γλυκιά γεύση και με μία ήπια επεξεργασία μπορείς να παραλάβεις την ομώνυμη γλυκαντική ουσία, η οποία είναι 200 φορές γλυκύτερη από τη ζάχαρη.
Ξεκίνησε να χρησιμοποιείται πρώτα από μία φυλή ιθαγενών ινδιάνων, την Guarani στην Παραγουάη, για τουλάχιστον 2 αιώνες και επίσης είναι πολύ διάσημο και καταναλώνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην Ιαπωνία, όπου το 1970 ξεκινήσανε και τις έρευνες για την ασφάλειά του.
Τα 2 καλά που έχει η στέβια είναι ότι πρώτον δεν περιέχει θερμίδες και δεύτερον δεν επηρεάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και είναι κατάλληλα και για διαβητικούς.
Κλινικές μελέτες μάλιστα έχουν δείξει πως η καθημερινή κατανάλωση του γλυκαντικού stevia είναι ανεκτή ακόμα και από άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Φαίνεται ότι είναι ασφαλές.. Αλλά ποιος ξέρει.. Προσοχή πάντως δείτε εδώ:
Όσον αφορά τις υπόλοιπες φυσικές γλυκαντικές ύλες αυτές ουσιαστικά αποτελούνται από σάκχαρα όπως φρουκτόζη, γλυκόζη, σακχαρόζη και διάφορα άλλα. 

Μπορεί να είναι:
Μέλι, μελάσα, διάφορα σιρόπια όπως σφένδαμου, αγαύης, μαύρου ή καστανού ρυζιού, καλαμποκιού, κλπ. 

Όλα αυτά μπορεί να μην ανεβάζουν τόσο απότομα τη γλυκόζη στο αίμα λόγω του γεγονότος ότι περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες φρουκτόζης και λιγότερο γλυκόζη και σακχαρόζη. 
Το άλλο καλό που έχουν είναι ότι περιέχουν μία κάποια (αν και αμελητέα ίσως από πολλούς) ποσότητα θρεπτικών συστατικών όπως βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. 
Το βέβαιο είναι ότι δε πρέπει να βασιζόμαστε στη λήψη θρεπτικών συστατικών από γλυκαντικές ύλες σαν τις παραπάνω αλλά να τα παίρνουμε από άλλα προϊόντα όπως φρούτα και λαχανικά.
http://yourdailynutritionist.blogspot.gr/2012/05/blog-post_29.html
Πρέπει να ξέρετε ότι κανένα τρόφιμο δεν πρέπει να χαρακτηρίζεται σαν κακό και να μην καταναλώνεται ποτέ διότι όλα έχουν κάτι να προσφέρουν και τα σάκχαρα και λιπαρά και όλα όσα πολλοί χαρακτηρίζουν σαν "κακά"...
Επίσης όταν κάποιος καταναλώνει κάποιο τρόφιμο που ανεβάζει απότομα το ζάχαρο στο αίμα μπορεί να καταναλώνει μαζί και κάτι με φυτικές ίνες έτσι ώστε να επιβραδύνεται κάπως η απορρόφηση της γλυκόζης. Το ίδιο πράγμα ισχύει και με τη συνοδεία πλούσιων σε σάκχαρα γευμάτων με πρωτεΐνες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου